Sözlükte yaklaşmak, Allah’a yakınlaşmaya vesile olan şey anlamlarına gelen kurban dinî bir terim olarak, Allah’a yaklaşmak ve O’nun rızasına ermek için ibadet maksadıyla, belirli şartları taşıyan hayvanı usûlüne uygun olarak kesmeyi ve bu amaçla kesilen hayvanı ifade eder.
Bu ibadetin ruhunda Hakk’a yakınlık ve halka fedakârlıkta bulunma anlayışı vardır. Kurban, bir müslümanın bütün varlığını, gerektiğinde Allah yolunda feda etmeye hazır olduğunun bir nişanesidir.
Kurban, Kur’an-ı Kerim, Sünnet ve icmâ ile sabit bir ibadettir.
Rabbimiz (cc) buyuruyor:
“Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği (kurbanlık) hayvanlar üzerine belli günlerde (onları kurban ederken) Allah’ın adını ansınlar. Artık onlardan siz de yiyin, yoksula fakire de yedirin.” (Hac, 22/28)
“Biz her ümmete kurban kesmeyi meşrû kıldık ki kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanlar üzerine Allah’ın adını ansınlar. Sonuç itibariyle hepinizin mâbudu tek bir tanrıdır. Şu halde yalnız O’na teslimiyet gösterin. Sen de Allah’ın buyruklarına içtenlikle teslimiyet gösteren kimseleri müjdele!” (Hac, 22/34)
“Biz o büyükbaş hayvanları da Allah’ın size nişânelerinden kıldık; sizin için onlarda nice yararlar vardır. Onlar (kesim için) sıraya dizildiklerinde üzerlerine Allah’ın adını anın, cansız halde yere serildiklerinde ise onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizleyen ve gizlemeyen yoksulları doyurun. İşte onları şükredesiniz diye sizin istifadenize verdik.
Onların etleri ve kanları asla Allah’a ulaşmaz. Fakat ona sizin takvanız (Allah’a karşı gelmekten sakınmanız) ulaşır. Böylece onları sizin hizmetinize verdi ki, size doğru yolu gösterdiğinden dolayı Allah’ı büyük tanıyasınız. İyilik edenleri müjdele.” (Hac, 22/36-37)
Bu ayetlerde zikredilen hayvan kesiminin, et ihtiyacı temini için değil, ibadet amaçlı birer uygulama oldukları gayet açıktır. Et ve kanların Allah’a ulaşamayacağını, asıl olanın ihlâs ve takva olduğunu Rabbimiz bize bildirmektedir.
Peygamber (sav) de, kurbanı bir ibadet olarak kabul etmiş ve bizzat kendisi de kurban kesmiştir.
Hadis kaynaklarında yer alan rivayetlerde, Peygamber (sav), Kurban Bayramı’nda Allah katında en sevimli ibadetin kurban kesmek olduğunu, kurbanın kesilir kesilmez Allah katında makbul olacağını ve kurban edilen hayvanın boynuzu, tırnağı da dâhil olmak üzere her şeyinin kişinin hayır hanesine yazılacağını ifade edip; bu ibadetin Allah rızası için yapılmasını tavsiye etmiştir. (Tirmizî, İbn Mâce)
“Rasulullah (sav): ‘İmkânı olup da kurban kesmeyen kimse, bizim namazgahımıza yaklaşmasın!” (İbni Mace) buyurarak da Kurban kesmeyi teşvik etmiştir.
Kurban Bayramı’nı idrak ettiğimiz bugünlerde ayeti kerime ve hadisi şeriflerde Allah’a yakınlaşma vesilesi olarak belirtilen kurban ibadetinin şuurunda olarak bu ibadeti yerine getirmeliyiz. Müslüman hayatının tüm safhasında kulluk bilincinde olarak En’ âm 6/162 de, “De ki: Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir” bildirildiği üzere aktif olarak inancını yaşamalıdır.
Toplumda; açlık varsa, huzursuzluk varsa, güçlüler ile zayıflar arasında hak, adalet işlemiyorsa, ehil olanlar hak ettikleri görevlere gelemiyorlarsa, gelir dağılımında uçurumlar varsa, ahlaki değerler zayıflıyorsa… sosyal bir problem vardır. Sosyal problemlerle boğuşan bir toplum içerisinde ferdi mutlulukların ömrü uzun olamaz. Bayramlar sosyal barışı sağlayarak zengin fakir arasında denge unsuru olmakta, toplumda meydana gelecek dalgalanmalara karşı paratoner görevi yapmaktadır.
Neden bayram yaptığımızın farkında olalım. Bayramları kulluk bilinci ile Rabbimize verdiğimiz sözleri yerine getirmenin sevincini yaşadığımız günler olarak görelim.
İdrak etmekte olduğumuz Kurban ibadeti, kul ile Allah arasındaki yakınlığı sağlar. Allah’a yakın olan kişi insanlara da yakın olur. Kur’an-ı Kerim’de : “ Onların ne etleri ne kanları Allah’a ulaşır. Fakat O’na sadece sizin takvanız ulaşır.” (Hac 37) buyrulmaktadır. Bu bayram vesilesi ile takva sahibinde bulunması gereken özelliklerin yüzde kaçı hayatımızda yer almaktadır yüzde kaçı yer almamaktadır diye amellerimizin bir sorgulamasını yapalım. İbadetlerimizi şekilden ve gelenekten kurtararak İslami bir şuur içerisinde yerine getirme gayretinde olalım.
İdrak ettiğimiz Kurban Bayramının milletimiz, İslam alemi ve insanlık için hayırlar getirmesini temenni ederim. Bayram sevincimizin iki cihanda devam etmesi temennisi ile…
YORUMLAR