Allah Teala Nisa suresi 36. Ayetinde şirk konusunda uyarıda bulunduktan sonra yapılması gereken bazı emirleri hatırlatarak şöyle buyurmaktadır:
“Allah’a ibadet edin ve O’na hiçbir şeyi ortak koşmayın! Ana-babaya, yakınlara, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yakın arkadaşa, yolcuya, sağ ellerinizin sahip olduklarına iyilik (edin)! Muhakkak ki Allah kendini beğenmiş övünüp duran kimseyi sevmez. Onlar cimrilik edip insanlara da cimriliği emreden, Allah’ın kendilerine lütfundan verdiğini gizleyen kimselerdir. Biz, kâfirler için alçaltıcı bir azap hazırladık.”
Rabbimiz diğer ayeti kerimelerde de anne baba ile ilgili şu hatırlatmaları yapmaktadır.
“Bir zamanlar biz İsrâiloğulları’ndan, "Yalnız Allah’a kulluk edeceksiniz; ana babaya, yakın akrabaya, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz. İnsanlara güzel söz söyleyin, namazı kılın, zekâtı verin" diyerek söz almıştık. Sonra, içinizden küçük bir kesim dışında, sözünüzden döndünüz; hâlâ da sırt çevirmektesiniz.” (Bakara 2/83)
“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine «of!» bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.” (İsrâ,17/23)
“Biz insana anne babasına iyi davranmasını emrettik.” (Ankebût, 29/8)
“(Ey Muhammed!) De ki: "Gelin, Rabbinizin size haram kıldığı şeyleri okuyayım: Ona hiçbir şeyi ortak koşmayın. Anaya babaya iyi davranın. Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin. Sizi de onları da biz rızıklandırırız. (Zina ve benzeri) çirkinliklere, bunların açığına da gizlisine de yaklaşmayın. Meşrû bir hak karşılığı olmadıkça Allah'ın haram (dokunulmaz) kıldığı canı öldürmeyin. İşte size Allah bunu emretti ki aklınızı kullanasınız." (En’âm, 6/151)
Ayetlerde Allah’a kulluk ve şirkten sakınma emri verildikten sonra ilk olarak iyilik yapılacak kişilerin başında anne ve babanın zikredilmesi dikkatlerden uzak tutulmamalıdır.
“İnsana da, anne babasına iyi davranmasını emrettik. Annesi onu her gün biraz daha güçsüz düşerek karnında taşımıştır. Onun sütten kesilmesi de iki yıl içinde olur. (İşte onun için) insana şöyle emrettik: "Bana ve anne babana şükret. Dönüş banadır." (Lokman, 31/ 14)
Anne babaya iyilik Allah’a şükrün hemen arkasından zikredilmektedir. Anne babaya gerekli iyiliği yapmayan, davranışları ile onları hor ve hakir gören bir mümin Allah’a gerçek manada şükür yapmış olmaz. Rabbimiz anne babaya iyilik yapın emrini verirken sizin sözünüzü dinleyen, size göre iyi olan anne baba demiyor. Ayetlerde emir gayet açık ve net. Gerçek manada şükür ve kulluk için her ne şart altında olursa olsun anne babaya iyilik şarttır.
“Nerede olursam olayım, o beni kutlu ve bereketli kıldı; yaşadığım sürece bana namazı, zekâtı ve anneme saygılı olmayı emretti; beni zorba ve isyankâr yapmadı.” (Meryem, 19/ 31-32)
“Abdullah b.Abbas , Kur’an-ı Kerim’de üç ayette üç şeyin birbirine bağlı olarak nazil olduğunu ve peşindekinin eksik bırakılması halinde Allah’ın diğerini kabul etmeyeceğini söyler:
Birincisi “Allah’a itaat edin. Rasulüne de itaat edin” ayeti. Kim Allah’a itaat edip de Rasulüne itaat etmezse bu ameli makbul değildir.
İkicisi: “Namazı kılın, zekatı verin” ayeti. Kim namazı kılar, zekatını vermezse namazı kabul edilmez.
Üçüncüsü de “(Önce) bana ve (sonra da) ana-babana şükret” ayeti. Kim Allah’a şükreder de ana- babasına teşekkür etmezse şükrünü Allah kabul etmez.
Süfyan b. Uyeyne son kısımla ilgili olarak beş vakit namazını kılan Allah’a şükretmiş, namazın sonunda da onlara dua eden onlara teşekkür etmiş olur şeklinde bir değerlendirme yapmıştır.”
Yorumlar
Kalan Karakter: