Çocuk sorununa dikkat çekmek, devlet kurumlarına ulaşarak, hazırlanan projeleri ve çözüm önerilerini hayata geçirmek ve güç birliği yaratmak amacıyla bir araya gelen Türkiye’nin önde gelen vakıf ve dernekleri tarafından kurulan“Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu” 30 Nisan Çarşamba günü Elite World Hotels İstanbul’un ev sahipliğinde bir basın toplantısı gerçekleştirdi.
Üyeleri arasında Açık Kapı Sosyal Sorumluluk Derneği, Aile Hukuku Derneği, AKUT Vakfı, Bebek Ruh Sağlığı Derneği, Çağdaş Eğitim Vakfı, Çelikel Eğitim Vakfı, Çift ve Aile Terapileri Derneği, Çocuk Hakları Zirvesi ve Kalkınma Derneği, Hayat Boyu Eğitim ve Şiddetle Mücadele Derneği Hayat Sende Gençlik Akademisi, Türk Psikologlar Derneği, Koruyucu Aile Evlat Edinme Derneği (KOREV), Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar (Koruncuk) Vakfı ve Yaratıcı Çocuklar Derneği’nin yer aldığı “Çocuk ve Haklarını Koruma Platformu” çocukların eğitimleri, yoksunlukları, içinde bulunduğu yaşam risklerini düzeltmek ve bu konuda sadece çocukların üstün yararlarını gözetmek üzere siyaset üstü bir platform olarak, bilimsel çalışmalar ve uygulamalar yapmak üzere bir araya geldi.
Dünyada her beş çocuktan biri çalışıyor
Toplantıda, Türkiye’de gerçekleştirilen farklı araştırma verileri de paylaşıldı. Araştırmalara göre, yoksul fertlerin yüzde 44.3’ünü çocuklar oluşturuyor, ortalama gelirin yüzde 60’ına göre belirlenen yoksulluk sınırı dikkate alındığında,18 yaşından küçüklerin yüzde 16’sının yoksulluk riski içinde olduğu görülüyor. Okula gidemeyen kız ve erkek çocukların toplamı yüzde 30.2 iken, evli olan çocukların oranı yüzde 27.8’e yükselmiş durumda.
Toplantıda, DİSK-AR’ın, 23 Nisan Çocuk Bayramı dolayısıyla açıkladığı “Türkiye’de çocuk işçiliği gerçeği” raporundan da önemli rakamsal veriler paylaşıldı. Rapor, dünyada her beş çocuktan birinin çalıştığı ve 2012 yılında çocuk işçi sayısının 893 bine ulaştığını ortaya konuyor. Dünya genelinde çocuk işçilerin yüzde 60’ının (129 milyon) tarım sektöründe olduğu belirtilen raporda, Türkiye’de 2012 verilerine göre, 2006 yılından bu yana ücretsiz aile işçisi çocuk işçilerin, toplam çocuk işçiler içerisindeki sayısının 413 bine yükseldiği belirtiliyor. Dünya genelinde istihdam içindeki çocukların sayısı 264 milyon, çocuk işçi sayısı ise 168 milyon. Okula devam ederken çalışan çocukların sayısı ise 2006-2012 yılları arasında yüzde 64 oranında artarak, 445 bine yükselmiş.
Farklı konular için farklı komiteler
Platformun ilk toplantısında farklı konularda çalışmak üzere kurulan komiteler arasında, Hukuk komitesi, Aile ve Alternatif Aile Komitesi, Risk Altındaki Çocuklar Komitesi, Çocuk Sağlığı Komitesi, Çocuk Eğitimi Komitesi, Uluslararası STK İlişkileri Komitesi ve Gençlik Komitesi bulunuyor.
Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren Platform Genel Sekreteri ve Koruncuk Vakfı Mütevelli Üyesi İdil İncekara basın toplantısını özellikle bu tarihte yapmak istediklerini, bu 14 Vakfın son dönemde üzüntüyle izlenen çocuk kayıp ve ölümleri konusunda güç birliği yaparak sorunlara çözüm bulmayı hedeflediğini dile getirdi.
Platformun kuruluş ve amacını anlatmak üzere söz alan Koruncuk Vakfı Başkanı Avukat Figen Özbek çarpıcı rakamlarla şu anda Türkiye’de yaşayan çocukların çizdiği tablonun vehametine dikkat çekti. “Türkiye’de 2013 yılı itibarıyla 0-19 yaş arası 26.414.211 çocuğumuzun yaşadığını ve 12-17 yaşlarında olan 1 milyon 649 bin çocuğumuzun halen ceza evlerinde bulunduğunu, Birleşmiş Milletler Yoksulluk Endeksine göre, Türkiye’de yoksul çocuk sayısının yaklaşık 6 milyon olduğunu, Çocuk İşgücü Araştırması'na göre Türkiye'de 6 - 14 yaş grubundaki çalışan çocuk sayısının 1.07 milyon olduğunu, Türkiye’de çalışan çocukların yüzde 50'sinin eğitimlerini sürdürmek istedikleri halde eğitim hakkından yoksun olup okula gidemediğini, 2011 yılı itibari ile 131 çocuk işçinin hayatını kaybettiğini, 3 evlilikten birinin, çocuk evliliği olduğunu düşündüğümüzde, bu sorunların kuruluşların tek başına üstesinden gelemeyeceği bir boyutta olduğu ortaya çıkmaktadır” diyen Özbek, platformun en büyük amacının Sivil Toplum Kuruluşları’nın çocukların sorunlarını çözmek üzere işbirliği içinde bulunmak olduğunu vurguladı. Sonrasında Eğitim Komitesi adına Çocuk Hakları Zirvesi ve Kalkınma Derneği’nden Ebrize Çeltikçi, çocuk ve haklarına saygı konusunun eğitimin en temel ve öncelikli koşulu olduğunu belirterek söz aldı. Çocukların eğitimin keskin ve katı kuralları arasında adeta öğütüldüğünü vurgulayan Çeltikçi, tüm çocukların eğitimde genellik ve eşitlik ilkesi, fırsat ve imkan eşitliği ilkesi, süreklilik ilkesi, her yerde eğitim ilkesine sahip olmalarına rağmen eğitimden dışlandıklarını ifade etti.
Hukuk Komitesi adına Aile Hukuku Derneği Başkanı Prof. Dr. Bahadır Erdem; Türk hukukunda üç farklı çocuk yaşının olduğunu vurguladı. Erdem: “Türk Medeni Kanunu’na göre reşit olma yaşı 18’dir. Evlenme yaşı 17, anne ve babanın rızasıyla, olağanüstü hallerde ve çok önemli bir sebeple mahkeme tarafından 16 yaşında evlenilebilir. TCK’ya göre 15 yaş altı kişiye yapılan cinsel istismar çocuğa karşı yapılan cinsel istismardır. 5395 s. Çocuk Koruma Kanunu’na göre ise 18 yaşından küçük olan kişi korunmaya muhtaç Kanun kapsamındaki çocuktur. Bu farklılıkların kaldırılarak TMK’yı ve TCK’daki hükümlerin 18 yaş şeklinde değiştirilmesi şarttır” dedi.
Aile ve Alternatif Aile komitesi adına Çift ve Aile Terapileri Derneği’nden Dr. Nuşin Sarımurat Baydemir ise konuşmasında “Çocuk Ailede Korunur” sloganıyla çalışmalarına başlayacaklarını belirtti ve Gezici Araştırma Şirketi’nin 23 Nisan tarihinde açıkladığı araştırmadan çarpıcı istatistikler paylaştı. Araştırmaya göre Doğu Anadolu’da yüzde 74, Güney Doğu Anadolu’da yüzde 82,7 oranında ilköğretim sonrası kız çocukları ortaöğretime devam etmiyor. 18 yaş altı evli kız çocuk oranı Doğu Anadolu’da yüzde 64,7 iken Güney Doğu Anadolu’da yüzde 72,6. Kız çocuklarının yüzde 65,5’i şiddet görüyor. Dr. Nuşin Baydemir, platformda evlilik öncesi danışmanlık, belediyelerle işbirliğiyle ana-baba okulu, ailelerle psiko eğitsel grup çalışmaları ve aileleri bilgilendirme DVD’leri hazırlamayı planladıklarını ifade etti.
AKUT Vakfı Genel Müdürü Dr. Jülide Ergin, ülkede çocuk olmanın çok ağır ve zor olduğuna dikkat çekerken, Uluslararası Sivil Toplum Kuruluşları Komitesinde, güvenli yaşam ve uzlaşma kültürüne sahip kuşaklarla, zorluklar içinde kolaylıklar yaratmak için çalışmalarına devam edeceklerini belirtti. Ergin; toplumların afet gibi yaşadığı her zorlu durumda en çok etkilenen kesiminin çocuklar olduğu bilinciyle çocuklara güvenli bir gelecek inşa etmek için var güçleriyle çalışacaklarını söyledi.
Çağdaş Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Berrin Yoleri ise, gençlerin duyarlı, yaratıcı ve çözüm odaklı yaklaşımlarının sosyal sorumluluk projelerine olumlu yansıyacağı düşüncesiyle Gençlik Komitesi kurduklarını, bilişim çağının sağladığı her türlü imkanı kullanarak risk ve tehdit altındaki çocukların sesi olmayı, destekleri doğru örgütlemeyi ve doğru kanallara ulaşmayı sağlamayı hedeflediklerini belirtti.
YORUMLAR