Kömür özel sektöre emanet
TKİ'nin kömür rezervinde 2004 yılında 1 milyon ton civarında olan yeraltı işletmeciliği üretimi 2012 yılında 11 milyon tona çıktı.
Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) kömür rezervinde 2004 yılında 1 milyon ton civarında olan yeraltı işletmeciliği üretimi 2012 yılında 11 milyon tona çıktı.
TKİ verilerine göre, Türkiye’de 2012 sonu itibariyle yaklaşık 13,9 milyar ton linyit rezervine sahip. Bu rezervin yüzde 18,3’lük kısmına karşılık gelen yaklaşık 2,5 milyar tonu TKİ'ye ait bulunuyor. TKİ kömür rezervlerinin hemen hemen tamamı yapılan çalışmalarla görünür rezerv kategorisine alındı.
Rezervin dağılımında ilk sırada Soma geliyor. Soma'daki kömür rezervi 717 milyon 23 bin tonu buluyor. İkinci sırada ise 424 milyon 714 bin ton rezervle Ilgın geliyor.
TKİ'de kömür, açık işletmecilik ve yeraltı işletmeciliği olmak üzere 2 temel yöntemle üretiliyor. Yüzeye yakın kömür oluşumları ekonomik nedenlerle açık işletmecilik yöntemi ile üretilmelerine karşın derin kömür damarları yeraltı işletmeciliği yöntemi ile çıkartılıyor.
2000 yılında 39,2 milyon ton düzeyinde olan kurumu satılabilir üretimi, 2004'te 24,3 milyon ton ile son 12 yılın en düşük seviyesini gördü. Sonraki yıllarda üretim tekrar yükseliş eğilimine girdi. TKİ'nin ocaklarından 2012'de 42,8 milyon ton tüvenan kömür üretildi, satılabilir kömür üretimi ise 33,3 milyon ton düzeyinde oldu. Söz konusu üretim hacmi rezerv miktarıyla orantılandığında kurumun yaklaşık 60 yıllık kömür rezervi bulunuyor.
TKİ tarafından yeraltı işletmeciliğiyle yapılan üretimi artırmaya yönelik olarak rodövans karşılığı ve hizmet alımı şeklinde yüklenici firmalara yaptırılan tüvenan kömür üretim miktarlarında son yıllarda önemli artışlar oldu.
Buna göre, 2004 yılında 1 milyon ton civarında olan yeraltı işletmeciliği üretimi, her yıl artarak 2012 yılında yüzde 56‘sı rodövans karşılığı, yüzde 41‘i hizmet alımı ve yüzde 3‘ü kurumun kendi imkanlarıyla olmak üzere toplam 11 milyon ton tüvenan üretim seviyelerine yükseldi.
TKİ, 2012 yılı satılabilir üretiminin en büyük kısmını yüzde 31,3 ile Soma’dan sağladı. Soma’yı yüzde 23,7 ile Milas ve yüzde 13,3 ile Seyitömer izledi. Bu üç bölgenin toplam satılabilir üretim içindeki payı yüzde 66,3'ü buldu.